Παρά τις καθολικές αντιδράσεις όλων των εμπλεκόμενων φορέων των
μικρομεσαίων επιχειρήσεων για το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές
το Υπουργείο Ανάπτυξης θα φέρει στην Βουλή σχετικό νομοσχέδιο.
Η ΓΣΕΒΕΕ επαναλαμβάνει την πλήρη αντίθεσή της σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο και καταθέτει αναλυτικά και τεκμηριωμένα τις θέσεις και τα επιχειρήματα που τις στηρίζουν. Τονίζεται ότι σε έρευνες που έχουν γίνει σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες δεν έχει προκύψει θετικό αποτέλεσμα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις από το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές, ενώ η πλειοψηφία των εμπόρων τους οποίους αφορά το μέτρο αντιτίθενται συντριπτικά (78,4% στην έρευνα Ιανουαρίου 2013, ΙΜΕ-ΓΣΕΒΕΕ).
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, όπου η πρακτική εφαρμογή της λειτουργίας των καταστημάτων την Κυριακή δείχνει αρνητικά αποτελέσματα για τα μικρά καταστήματα είναι το Λονδίνο. Σύμφωνα με το τελευταίο δελτίο της BRC - KPMG ( 5/9/2012) φαίνεται πτώση των πωλήσεων, γεγονός που πυροδότησε για άλλη μια φορά την κριτική και τον προβληματισμό για την λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές, καθώς όπως αναφέρει η ACS (Association of Convenience Stores) τα μικρά καταστήματα «υποφέρουν» από μείωση των πωλήσεών τους, τα κέρδη από τα οποία μεταφέρθηκαν στα μεγάλα καταστήματα και πως η λειτουργία την Κυριακή δεν επέφερε ουδεμία θετική αλλαγή στις πωλήσεις τους. Αντίστοιχα, η Συνομοσπονδία Διανομέων Χονδρικής (Federation of Wholesales Distributors) αναφέρει πως δεν υπάρχει οικονομική ή κοινωνική βάση για την απελευθέρωση της Κυριακής καθώς οι καταναλωτές απέδειξαν πως δεν την χρειάζονται και τα τοπικά καταστήματα καταστρέφονται. Και αυτά συμβαίνουν στην κατ' εξοχήν τουριστική πρωτεύουσα της Ευρώπης.
Από τα παραπάνω είναι προφανές, και ιδιαίτερα όσον αφορά την ελληνική οικονομία που βρίσκεται σε ύφεση και ο τζίρος των επιχειρήσεων διαρκώς μειώνεται, ότι καμία θετική προοπτική δεν δημιουργείται από την λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές. Τουναντίον, περισσότερη συρρίκνωση και λουκέτα θα υπάρξουν για τις Μικρές και Πολύ μικρές επιχειρήσεις που με τη σειρά τους θα ανατροφοδοτήσουν τον φαύλο κύκλο της ύφεσης και της ανεργίας.
ό ΜΥΘΟΣ 1: ΑΥΞΗΣΗ ΤΖΙΡΟΥ ΑΠΟ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ ΤΙΣ ΚΥΡΙΑΚΕΣ
Η ΓΣΕΒΕΕ επαναλαμβάνει την πλήρη αντίθεσή της σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο και καταθέτει αναλυτικά και τεκμηριωμένα τις θέσεις και τα επιχειρήματα που τις στηρίζουν. Τονίζεται ότι σε έρευνες που έχουν γίνει σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες δεν έχει προκύψει θετικό αποτέλεσμα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις από το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές, ενώ η πλειοψηφία των εμπόρων τους οποίους αφορά το μέτρο αντιτίθενται συντριπτικά (78,4% στην έρευνα Ιανουαρίου 2013, ΙΜΕ-ΓΣΕΒΕΕ).
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, όπου η πρακτική εφαρμογή της λειτουργίας των καταστημάτων την Κυριακή δείχνει αρνητικά αποτελέσματα για τα μικρά καταστήματα είναι το Λονδίνο. Σύμφωνα με το τελευταίο δελτίο της BRC - KPMG ( 5/9/2012) φαίνεται πτώση των πωλήσεων, γεγονός που πυροδότησε για άλλη μια φορά την κριτική και τον προβληματισμό για την λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές, καθώς όπως αναφέρει η ACS (Association of Convenience Stores) τα μικρά καταστήματα «υποφέρουν» από μείωση των πωλήσεών τους, τα κέρδη από τα οποία μεταφέρθηκαν στα μεγάλα καταστήματα και πως η λειτουργία την Κυριακή δεν επέφερε ουδεμία θετική αλλαγή στις πωλήσεις τους. Αντίστοιχα, η Συνομοσπονδία Διανομέων Χονδρικής (Federation of Wholesales Distributors) αναφέρει πως δεν υπάρχει οικονομική ή κοινωνική βάση για την απελευθέρωση της Κυριακής καθώς οι καταναλωτές απέδειξαν πως δεν την χρειάζονται και τα τοπικά καταστήματα καταστρέφονται. Και αυτά συμβαίνουν στην κατ' εξοχήν τουριστική πρωτεύουσα της Ευρώπης.
Από τα παραπάνω είναι προφανές, και ιδιαίτερα όσον αφορά την ελληνική οικονομία που βρίσκεται σε ύφεση και ο τζίρος των επιχειρήσεων διαρκώς μειώνεται, ότι καμία θετική προοπτική δεν δημιουργείται από την λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές. Τουναντίον, περισσότερη συρρίκνωση και λουκέτα θα υπάρξουν για τις Μικρές και Πολύ μικρές επιχειρήσεις που με τη σειρά τους θα ανατροφοδοτήσουν τον φαύλο κύκλο της ύφεσης και της ανεργίας.
ό ΜΥΘΟΣ 1: ΑΥΞΗΣΗ ΤΖΙΡΟΥ ΑΠΟ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ ΤΙΣ ΚΥΡΙΑΚΕΣ
Ξεκινώντας από την υπόθεση, ότι η βασική παράμετρος για την αύξηση
των πωλήσεων είναι το εισόδημα (τρέχον και μελλοντικό), θα πρέπει να
είμαστε αρκετά επιφυλακτικοί ως προς την παραπάνω υπόθεση. Η χώρα
βυθίζεται για 5ο συνεχόμενο έτος σε ύφεση. Η πολυπόθητη ανάπτυξη που θα
συμπαρασύρει εισοδήματα προς τα πάνω αργεί, ενώ η φορολογία αυξάνεται.
Το 70 % των καταναλωτών, σύμφωνα με έρευνα του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ (Εισόδημα -
Δαπάνες Νοικοκυριών - Δεκέμβριος 2012), αναμένει τις περιόδους εκπτώσεων
και προσφορών προκειμένου να προχωρήσει σε αγορές, ακόμη και αναγκαίων
αγαθών όπως ρουχισμό, υπόδηση. Διάφορες μελέτες- σφυγμομετρήσεις οι
οποίες ανιχνεύουν μια θετική στάση των καταναλωτών σε σχέση με τη
διεύρυνση λειτουργίας των καταστημάτων, δεν καταγράφουν επ' ουδενί ότι ο
καταναλωτής θα αυξήσει τις αγορές του μετά την εφαρμογή ενός τέτοιου
μέτρου. Αντίθετα, δείχνουν μια τάση για διεύρυνση του χρόνου που
πρόκειται να αφιερώσουν σε έρευνα αγοράς λόγω του περιορισμένου
εισοδήματος.
Επιπρόσθετα, η ρύθμιση του υπουργείου περιλαμβάνει το άνοιγμα όλων των καταστημάτων για 6 Κυριακές το χρόνο, και συγκεκριμένα τις Κυριακές των εκπτώσεων και των εορτών. Αυτό σημαίνει ότι τα μεγάλα πολυκαταστήματα θα αφεθούν να λειτουργούν τις Κυριακές που σημειώνεται ούτως ή άλλως ο μεγαλύτερος τζίρος, άρα θα αποκτούν ένα φυσικό συγκριτικό πλεονέκτημα υπερλειτουργώντας τις καλές περιόδους και αδρανώντας τις υπόλοιπες. Τούτο θα συμπιέσει τους τζίρους των μικρών επιχειρήσεων τις καλές περιόδους, ενώ στο υπόλοιπο του έτους δεν θα αναμένεται κάποια ιδιαίτερη κίνηση.
Συνεπώς αυτό που αναμένουμε είναι μια μετατόπιση του τζίρου από τις Μικρές και Πολύ Μικρές επιχειρήσεις προς τα μεγάλα πολυκαταστήματα και όχι μια συνολική αύξηση του προς όφελος όλων των επιχειρήσεων.
ό ΜΥΘΟΣ 2: ΜΕΙΩΣΗ ΤΙΜΩΝ ΑΠΟ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ ΤΙΣ ΚΥΡΙΑΚΕΣ
Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι σύμφωνα με τις τελευταίες μελέτες της ΕΛΣΤΑΤ, οι κλάδοι στους οποίους συγκεντρώνεται μεγάλος αριθμός μικρομεσαίων επιχειρήσεων έχουν καταγράψει ήδη αξιοσημείωτη πτώση στο επίπεδο τιμών (πχ κλάδος εστίασης). Αυτή η πτώση των τιμών είναι αποτέλεσμα της μείωσης του τζίρου αλλά και της απορρόφησης του ΦΠΑ. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν προσαρμοστεί πλήρως στη νέα πραγματικότητα. Το υπουργείο διατείνεται ότι το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές θα επιφέρει ένα σπιράλ ανταγωνισμού μεταξύ μεγάλων και μικρών επιχειρήσεων με αποτέλεσμα φθηνότερα αγαθά και ωφέλεια του καταναλωτή. Εκτιμούμε ότι μεσοπρόθεσμα θα συμβεί το αντίθετο. Οι μεγάλες επιχειρήσεις θα μπορούν να ασκήσουν «πόλεμο τιμών» βραχυχρόνια για να αντισταθμίσουν κάποιες σχετικές απώλειες από τη λειτουργία των μικρών καταστημάτων τις Κυριακές. Ουσιαστικά έτσι, οι μικρές επιχειρήσεις θα εκτοπισθούν από την αγορά και λόγω του αυξημένου λειτουργικού κόστους, γεγονός που θα οδηγήσει σε αύξηση της ανεργίας αλλά και συγκέντρωση της αγοράς, με μεσοπρόθεσμο αποτέλεσμα ολιγοπωλιακές καταστάσεις.
Έρευνα ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ - ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013
Είναι προφανές ότι η συνολική αρνητική ψυχολογία της αγοράς, το μειωμένο εισόδημα των καταναλωτών και η περιορισμένη ζήτηση επιδρούν πολύ αρνητικά στην πρόβλεψη για αύξηση απασχόλησης. Άλλωστε, για να καταφέρει μια επιχείρηση να προσλάβει προσωπικό, θα πρέπει προηγουμένως να έχει προσδοκίες για αύξηση κατανάλωσης, παραγγελιών και βελτίωση του οικονομικού κλίματος. Το άνοιγμα και μόνο των καταστημάτων τις Κυριακές δε θα επιδράσει σε καμιά από τις παραπάνω μεταβλητές.
ό ΜΥΘΟΣ 4: ΑΥΞΗΣΗ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ ΤΙΣ ΚΥΡΙΑΚΕΣ
Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον το επιχείρημα, το οποίο κάνει λόγο για αύξηση της κατανάλωσης των τουριστών λόγω λειτουργίας των καταστημάτων τις Κυριακές. Είναι προφανές ότι οι τουρίστες διαθέτουν άπλετο ελεύθερο χρόνο όταν ταξιδεύουν μόνοι τους και μπορούν να προγραμματίσουν και να προϋπολογίσουν τις αγορές τους με ιδιαίτερη άνεση, ενώ όταν πρόκειται για ομαδικά ταξίδια είτε υπόκεινται στους όρους του all-inclusive, - το οποίο δεν εξυπηρετεί τις τοπικές αγορές-, είτε έχουν ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα που ακολουθούν με συγκεκριμένες ελεύθερες ημέρες. Η ελληνική αγορά και εγχώρια παραγωγή έχει συγκεκριμένη διάρθρωση που αφορά σε συγκεκριμένα αγαθά και δεν προσιδιάζει στην αντίστοιχη αγορά του Λονδίνου ή του Μιλάνου, ενώ σε όλες τις τουριστικές περιοχές σχεδόν όλα τα καταστήματα παραμένουν ανοιχτά ακόμη και τις νυχτερινές ώρες. Η γενίκευση της καθολικής λειτουργίας δεν πρόκειται να επιφέρει οφέλη, ενώ μάλλον θα αποσπάσει μερίδιο αγοράς και χρόνου εις βάρος της κατανάλωσης των εγχωρίων παραγόμενων αγαθών. Το εισόδημα που ξοδεύει ο τουρίστας στο χρόνο διακοπών του είναι πολύ συγκεκριμένο και δεν αναμένεται να μεταβληθεί με μια τέτοια ρύθμιση.
ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Θα πρέπει να σημειώσουμε, ότι ακόμη κι αν αναμένουμε για τα καταστήματα που θα λειτουργήσουν Κυριακή, μια πενιχρή βραχυχρόνια αύξηση του τζίρου (κυρίως σε ότι αφορά την ημερήσια κίνηση), θα πρέπει να προσδοκούμε επίσης και μια μείωση της καταναλωτικής κίνησης σε κλάδους οι οποίοι παρουσίαζαν υψηλό όγκο κατανάλωσης τα Σαββατοκύριακα. Αυτές οι επιχειρήσεις που θα σημειώσουν κάμψη θα είναι κατά βάση τουριστικές επιχειρήσεις (ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια), επιχειρήσεις εστίασης και καφέ, καθώς και τοπικές αγροτικές οικονομίες. Ο λόγος είναι ότι θα υπάρξει υποκατάσταση της μιας αγοράς από μιας άλλης, χωρίς όμως αυξημένο οικονομικό αποτέλεσμα. Δηλαδή, οι οικογένειες θα μειώσουν τις επισκέψεις στην ύπαιθρο (πχ σύντομα τριήμερα) λόγω εργασίας, θα περιορίσουν ενδεχομένως τις επισκέψεις σε μουσεία, εστιατόρια, πολιτιστικές εκδηλώσεις, θεάματα και βραδινές εξόδους. Το μόνο που θα επιτευχθεί θα είναι μια ανακατανομή της κατανάλωσης. Σε μεγάλο βαθμό θα επωφεληθούν οι μεγάλες υπεραγορές και mall που θα συγκεντρώνουν πολλαπλές δραστηριότητες εμπορίου, διασκέδασης, εστίασης.
Τέλος, θα πρέπει να επισημάνουμε τις σοβαρές μεταβολές που θα δημιουργήσει η εισαγωγή ενός τέτοιου μέτρου στην οικογενειακή και κοινωνική ζωή. Δεδομένης της ύφεσης, λίγες θα είναι οι επιχειρήσεις που θα προσλάβουν νέο προσωπικό. Οι περισσότερες επιχειρήσεις θα επεκτείνουν το χρόνο της προσωπικής εργασίας και άλλες θα αυξήσουν τις ώρες εργασίας στο υφιστάμενο προσωπικό. Τούτο θα έχει τρομακτικές συνέπειες στον οικογενειακό προγραμματισμό, τη φροντίδα ηλικιωμένων και ανήλικων τέκνων, ενώ οι δομές κοινωνικής πρόνοιας που να καλύπτουν τέτοιες ανάγκες υπολειτουργούν, για να μην πούμε ότι είναι ανύπαρκτες.
Είναι σαφές ότι το επιχείρημα ότι «το μέτρο είναι προαιρετικό και όποιος θέλει μπορεί να ανοίξει», δεν υφίσταται σε αγορές επιθετικά ανταγωνιστικές, όπως είναι αυτές του εμπορίου.
Το υπουργείο Ανάπτυξης:
- χωρίς να έχει υπόψη του καμιά εμπεριστατωμένη μελέτη σχετικά με τις ωφέλειες και τα κόστη από το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές,
- χωρίς να έχει διενεργήσει μια υποτυπώδη μελέτη επιπτώσεων,
- χωρίς να έχει διερευνήσει τις νομικές πτυχές του εγχειρήματος σχετικά με το δίκαιο του ανταγωνισμού και το ενδεχόμενο πιθανών προσφυγών
- χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις απόψεις των φορέων,
- χωρίς να λαμβάνει τις ιδιομορφίες της ελληνικής αγοράς και το γεγονός ότι πολλά καταστήματα παραμένουν ανοιχτά τις Κυριακές ακόμη και σήμερα
- χωρίς να λαμβάνει υπόψη τα φαινόμενα μείωσης της κατανάλωσης σε ορισμένους κλάδους
- χωρίς να αναλύει τη διάρθρωση της τουριστικής κατανάλωσης σε σχέση με το εγχώρια παραγόμενο προϊόν
- χωρίς να διερευνά τις κοινωνικές συνέπειες στην οικογενειακή ζωή ελλείψει μάλιστα των κατάλληλων δομών κοινωνικής πρόνοιας
προωθεί μια ρύθμιση, η οποία μόνο αρνητικά οικονομικά και κοινωνικά αποτελέσματα θα επιφέρει στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τους καταναλωτές και τα νοικοκυριά.
Έρευνες - μελέτες, ιδιαίτερα οι ευρωπαϊκές (Παράρτημα 1), αναδεικνύουν ότι το ισχυρότερο όπλο στον ανταγωνισμό που συμβάλλει στη συρρίκνωση του δικτύου των μικρών λιανεμπορικών επιχειρήσεων, κατά μεγάλο βαθμό είναι οι συνεχείς διευρύνσεις του ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων. Οι ίδιες μελέτες καταδεικνύουν μάλλον αρνητικά αποτελέσματα στις θέσεις απασχόλησης (ιδιαίτερα κάτω από συνθήκες ύφεσης) αλλά και στις τιμές. Οι δε, τάσεις υπερσυγκέντρωσης ισχυροποιούνται. Σύμφωνα με το δελτίο της ΕΕ (2012) , στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται 703,648 πολύ μικρές επιχειρήσεις (έως 9 άτομα), 21,586 μικρές (10-49 άτομα), 2,649 μεσαίες (50-250 άτομα) και 399 μεγάλες επιχειρήσεις. Οι αυτοαπασχολούμενοι (χωρίς προσωπικό) υπολογίζεται ότι στην Ελλάδα υπερβαίνουν τις 300,000. Την τελευταία, δε, δεκαετία οι μικρές και ιδιαίτερα οι πολύ μικρές επιχειρήσεις προσέφεραν το 85% των καθαρών νέων θέσεων εργασίας (ΕΕ, 17/01/2012). Τα στοιχεία αυτά πρέπει να λαμβάνονται υπόψη πριν από κάθε νομοθετική παρέμβαση γιατί η απασχόληση στην παρούσα οικονομική συγκυρία αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα. Το Υπουργείου Ανάπτυξης δυστυχώς κινείται στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση.
Επιπρόσθετα, η ρύθμιση του υπουργείου περιλαμβάνει το άνοιγμα όλων των καταστημάτων για 6 Κυριακές το χρόνο, και συγκεκριμένα τις Κυριακές των εκπτώσεων και των εορτών. Αυτό σημαίνει ότι τα μεγάλα πολυκαταστήματα θα αφεθούν να λειτουργούν τις Κυριακές που σημειώνεται ούτως ή άλλως ο μεγαλύτερος τζίρος, άρα θα αποκτούν ένα φυσικό συγκριτικό πλεονέκτημα υπερλειτουργώντας τις καλές περιόδους και αδρανώντας τις υπόλοιπες. Τούτο θα συμπιέσει τους τζίρους των μικρών επιχειρήσεων τις καλές περιόδους, ενώ στο υπόλοιπο του έτους δεν θα αναμένεται κάποια ιδιαίτερη κίνηση.
Συνεπώς αυτό που αναμένουμε είναι μια μετατόπιση του τζίρου από τις Μικρές και Πολύ Μικρές επιχειρήσεις προς τα μεγάλα πολυκαταστήματα και όχι μια συνολική αύξηση του προς όφελος όλων των επιχειρήσεων.
ό ΜΥΘΟΣ 2: ΜΕΙΩΣΗ ΤΙΜΩΝ ΑΠΟ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ ΤΙΣ ΚΥΡΙΑΚΕΣ
Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι σύμφωνα με τις τελευταίες μελέτες της ΕΛΣΤΑΤ, οι κλάδοι στους οποίους συγκεντρώνεται μεγάλος αριθμός μικρομεσαίων επιχειρήσεων έχουν καταγράψει ήδη αξιοσημείωτη πτώση στο επίπεδο τιμών (πχ κλάδος εστίασης). Αυτή η πτώση των τιμών είναι αποτέλεσμα της μείωσης του τζίρου αλλά και της απορρόφησης του ΦΠΑ. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν προσαρμοστεί πλήρως στη νέα πραγματικότητα. Το υπουργείο διατείνεται ότι το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές θα επιφέρει ένα σπιράλ ανταγωνισμού μεταξύ μεγάλων και μικρών επιχειρήσεων με αποτέλεσμα φθηνότερα αγαθά και ωφέλεια του καταναλωτή. Εκτιμούμε ότι μεσοπρόθεσμα θα συμβεί το αντίθετο. Οι μεγάλες επιχειρήσεις θα μπορούν να ασκήσουν «πόλεμο τιμών» βραχυχρόνια για να αντισταθμίσουν κάποιες σχετικές απώλειες από τη λειτουργία των μικρών καταστημάτων τις Κυριακές. Ουσιαστικά έτσι, οι μικρές επιχειρήσεις θα εκτοπισθούν από την αγορά και λόγω του αυξημένου λειτουργικού κόστους, γεγονός που θα οδηγήσει σε αύξηση της ανεργίας αλλά και συγκέντρωση της αγοράς, με μεσοπρόθεσμο αποτέλεσμα ολιγοπωλιακές καταστάσεις.
Έρευνα ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ - ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013
Είναι προφανές ότι η συνολική αρνητική ψυχολογία της αγοράς, το μειωμένο εισόδημα των καταναλωτών και η περιορισμένη ζήτηση επιδρούν πολύ αρνητικά στην πρόβλεψη για αύξηση απασχόλησης. Άλλωστε, για να καταφέρει μια επιχείρηση να προσλάβει προσωπικό, θα πρέπει προηγουμένως να έχει προσδοκίες για αύξηση κατανάλωσης, παραγγελιών και βελτίωση του οικονομικού κλίματος. Το άνοιγμα και μόνο των καταστημάτων τις Κυριακές δε θα επιδράσει σε καμιά από τις παραπάνω μεταβλητές.
ό ΜΥΘΟΣ 4: ΑΥΞΗΣΗ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ ΤΙΣ ΚΥΡΙΑΚΕΣ
Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον το επιχείρημα, το οποίο κάνει λόγο για αύξηση της κατανάλωσης των τουριστών λόγω λειτουργίας των καταστημάτων τις Κυριακές. Είναι προφανές ότι οι τουρίστες διαθέτουν άπλετο ελεύθερο χρόνο όταν ταξιδεύουν μόνοι τους και μπορούν να προγραμματίσουν και να προϋπολογίσουν τις αγορές τους με ιδιαίτερη άνεση, ενώ όταν πρόκειται για ομαδικά ταξίδια είτε υπόκεινται στους όρους του all-inclusive, - το οποίο δεν εξυπηρετεί τις τοπικές αγορές-, είτε έχουν ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα που ακολουθούν με συγκεκριμένες ελεύθερες ημέρες. Η ελληνική αγορά και εγχώρια παραγωγή έχει συγκεκριμένη διάρθρωση που αφορά σε συγκεκριμένα αγαθά και δεν προσιδιάζει στην αντίστοιχη αγορά του Λονδίνου ή του Μιλάνου, ενώ σε όλες τις τουριστικές περιοχές σχεδόν όλα τα καταστήματα παραμένουν ανοιχτά ακόμη και τις νυχτερινές ώρες. Η γενίκευση της καθολικής λειτουργίας δεν πρόκειται να επιφέρει οφέλη, ενώ μάλλον θα αποσπάσει μερίδιο αγοράς και χρόνου εις βάρος της κατανάλωσης των εγχωρίων παραγόμενων αγαθών. Το εισόδημα που ξοδεύει ο τουρίστας στο χρόνο διακοπών του είναι πολύ συγκεκριμένο και δεν αναμένεται να μεταβληθεί με μια τέτοια ρύθμιση.
ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Θα πρέπει να σημειώσουμε, ότι ακόμη κι αν αναμένουμε για τα καταστήματα που θα λειτουργήσουν Κυριακή, μια πενιχρή βραχυχρόνια αύξηση του τζίρου (κυρίως σε ότι αφορά την ημερήσια κίνηση), θα πρέπει να προσδοκούμε επίσης και μια μείωση της καταναλωτικής κίνησης σε κλάδους οι οποίοι παρουσίαζαν υψηλό όγκο κατανάλωσης τα Σαββατοκύριακα. Αυτές οι επιχειρήσεις που θα σημειώσουν κάμψη θα είναι κατά βάση τουριστικές επιχειρήσεις (ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια), επιχειρήσεις εστίασης και καφέ, καθώς και τοπικές αγροτικές οικονομίες. Ο λόγος είναι ότι θα υπάρξει υποκατάσταση της μιας αγοράς από μιας άλλης, χωρίς όμως αυξημένο οικονομικό αποτέλεσμα. Δηλαδή, οι οικογένειες θα μειώσουν τις επισκέψεις στην ύπαιθρο (πχ σύντομα τριήμερα) λόγω εργασίας, θα περιορίσουν ενδεχομένως τις επισκέψεις σε μουσεία, εστιατόρια, πολιτιστικές εκδηλώσεις, θεάματα και βραδινές εξόδους. Το μόνο που θα επιτευχθεί θα είναι μια ανακατανομή της κατανάλωσης. Σε μεγάλο βαθμό θα επωφεληθούν οι μεγάλες υπεραγορές και mall που θα συγκεντρώνουν πολλαπλές δραστηριότητες εμπορίου, διασκέδασης, εστίασης.
Τέλος, θα πρέπει να επισημάνουμε τις σοβαρές μεταβολές που θα δημιουργήσει η εισαγωγή ενός τέτοιου μέτρου στην οικογενειακή και κοινωνική ζωή. Δεδομένης της ύφεσης, λίγες θα είναι οι επιχειρήσεις που θα προσλάβουν νέο προσωπικό. Οι περισσότερες επιχειρήσεις θα επεκτείνουν το χρόνο της προσωπικής εργασίας και άλλες θα αυξήσουν τις ώρες εργασίας στο υφιστάμενο προσωπικό. Τούτο θα έχει τρομακτικές συνέπειες στον οικογενειακό προγραμματισμό, τη φροντίδα ηλικιωμένων και ανήλικων τέκνων, ενώ οι δομές κοινωνικής πρόνοιας που να καλύπτουν τέτοιες ανάγκες υπολειτουργούν, για να μην πούμε ότι είναι ανύπαρκτες.
Είναι σαφές ότι το επιχείρημα ότι «το μέτρο είναι προαιρετικό και όποιος θέλει μπορεί να ανοίξει», δεν υφίσταται σε αγορές επιθετικά ανταγωνιστικές, όπως είναι αυτές του εμπορίου.
Το υπουργείο Ανάπτυξης:
- χωρίς να έχει υπόψη του καμιά εμπεριστατωμένη μελέτη σχετικά με τις ωφέλειες και τα κόστη από το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές,
- χωρίς να έχει διενεργήσει μια υποτυπώδη μελέτη επιπτώσεων,
- χωρίς να έχει διερευνήσει τις νομικές πτυχές του εγχειρήματος σχετικά με το δίκαιο του ανταγωνισμού και το ενδεχόμενο πιθανών προσφυγών
- χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις απόψεις των φορέων,
- χωρίς να λαμβάνει τις ιδιομορφίες της ελληνικής αγοράς και το γεγονός ότι πολλά καταστήματα παραμένουν ανοιχτά τις Κυριακές ακόμη και σήμερα
- χωρίς να λαμβάνει υπόψη τα φαινόμενα μείωσης της κατανάλωσης σε ορισμένους κλάδους
- χωρίς να αναλύει τη διάρθρωση της τουριστικής κατανάλωσης σε σχέση με το εγχώρια παραγόμενο προϊόν
- χωρίς να διερευνά τις κοινωνικές συνέπειες στην οικογενειακή ζωή ελλείψει μάλιστα των κατάλληλων δομών κοινωνικής πρόνοιας
προωθεί μια ρύθμιση, η οποία μόνο αρνητικά οικονομικά και κοινωνικά αποτελέσματα θα επιφέρει στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τους καταναλωτές και τα νοικοκυριά.
Έρευνες - μελέτες, ιδιαίτερα οι ευρωπαϊκές (Παράρτημα 1), αναδεικνύουν ότι το ισχυρότερο όπλο στον ανταγωνισμό που συμβάλλει στη συρρίκνωση του δικτύου των μικρών λιανεμπορικών επιχειρήσεων, κατά μεγάλο βαθμό είναι οι συνεχείς διευρύνσεις του ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων. Οι ίδιες μελέτες καταδεικνύουν μάλλον αρνητικά αποτελέσματα στις θέσεις απασχόλησης (ιδιαίτερα κάτω από συνθήκες ύφεσης) αλλά και στις τιμές. Οι δε, τάσεις υπερσυγκέντρωσης ισχυροποιούνται. Σύμφωνα με το δελτίο της ΕΕ (2012) , στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται 703,648 πολύ μικρές επιχειρήσεις (έως 9 άτομα), 21,586 μικρές (10-49 άτομα), 2,649 μεσαίες (50-250 άτομα) και 399 μεγάλες επιχειρήσεις. Οι αυτοαπασχολούμενοι (χωρίς προσωπικό) υπολογίζεται ότι στην Ελλάδα υπερβαίνουν τις 300,000. Την τελευταία, δε, δεκαετία οι μικρές και ιδιαίτερα οι πολύ μικρές επιχειρήσεις προσέφεραν το 85% των καθαρών νέων θέσεων εργασίας (ΕΕ, 17/01/2012). Τα στοιχεία αυτά πρέπει να λαμβάνονται υπόψη πριν από κάθε νομοθετική παρέμβαση γιατί η απασχόληση στην παρούσα οικονομική συγκυρία αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα. Το Υπουργείου Ανάπτυξης δυστυχώς κινείται στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου